Leidraad

Het kiezen van een goede inspraaktechniek is een uitdagende opgave. Ondertussen zijn er heel veel methodieken voorhanden. Van old-school methoden tot digitale inspraakmethoden en co-creatie. Al deze verschillende methoden hebben hun waarde en kunnen divers worden ingezet. Vooraleer een goede en ludieke methode te kunnen kiezen hebben we een aantal cruciale vragen en uitgangspunten in een leidraad gegoten.

BEPAAL JE TRAJECT EN STRATEGISCHE MOMENTEN

Het kiezen van een goede inspraakmethode biedt zich aan als vooraf een duidelijke traject wordt uitgezet. Een traject kan langdurig (verschillende sessies na elkaar) zijn, maar ook korte en eenmalige inspraakacties zijn mogelijk. Onderstaande vragen kunnen helpen bij het bepalen van het geschikte traject.

  • Wat en waarom wil ik iets te weten komen?
  • Wie en hoeveel kinderen en jongeren moet ik daarom bevragen?
  • Hoe integreer ik de resultaten in de besluitvorming?

KIES DUIDELIJKE UITGANGSPUNTEN

Hoe duidelijker je uitgangspunt, hoe vlotter het zal verlopen om je inspraaksessie op te bouwen. Hieronder alvast enkele uitgangspunten.

Uitgangspunt 1. Beleving & betekenis. Ik wil meer te weten komen over beleving & betekenis van specifieke thema’s of ruimten. Ik wil eerder een analyse maken. En ik wil weten hoe kinderen en jongeren denken over specifieke onderwerpen. Ik wil weten wat er leeft bij kinderen en jongeren.

Uitgangspunt 2. Oplossingen & acties. Ik wil samen met kinderen en jongeren oplossingen uitwerken, toetsen of voorstellen. Ik wil samen iets tekenen, bouwen en/of actie ondernemen.

Uitgangspunt 3. Informeren. Als alles al is beslist en je wil kinderen en jongeren informeren over de genomen beslissing. Je wil laten zien wat de resultaten zijn van de vorige inspraakacties. Je wil je traject afsluiten met de conclusies.

VOORZIE TIJD & BUDGET

Voor een degelijk inspraakmoment of traject moet je voldoende tijd & Budget voorzien. Er moet tijd voorzien worden om de acties voor te bereiden (inhoudelijk en praktisch) vervolgens uit te voeren en achteraf een degelijke conclusies te kunnen maken. Zomaar een bevraging doen of even naar kinderen toe stappen is leuk, maar mist inhoudelijke uitdaging. Voorzie ook voldoende werkkrachten om de inspraaksessies uit te voeren én verslag te nemen. Luisteren, de juiste vragen stellen en opdrachten uitleggen en tegelijkertijd verslag nemen en conclusies formuleren is haast onbegonnen werk om te laten uitvoeren door één persoon.

INZICHT KRIJGEN IN DE LEEFWERELD VAN KINDEREN EN JONGEREN

Inspraak hoeft niet representatief te zijn. Je wil vooral inzichten verkrijgen over bepaalde thema’s waar kinderen en jongeren kennis over hebben. Je kan inspraakmomenten dan opvatten als werkmomenten om je eigen perspectief en het thema te verruimen. Bekijk inspraak als workshop waarbij je door dialoog de leefwereld van kinderen en jongeren beter begrijpt.

Natuurlijk wil je soms heel veel kinderen en jongeren bevragen of hun mening leren kennen. Dat kan zeker! Houd hierbij in gedachte dat het dan vooral over consulteren gaat. Wil je nog een stap verder gaan en representativiteit nastreven, zorg dan voor een goede ondersteuning via onderzoekers die gespecialiseerd zijn in verzamelen en analyseren van de juiste hoeveelheid representatieve data.

ZORG VOOR EEN EERLIJKE BASISHOUDING TIJDENS DE BEVRAGING

  • Biedt Houvast, verzorg je introductie en maak afspraken.
  • Betrek (alle) kinderen en breng variatie in de methodieken.
  • Dialogeer en toon dat je luistert.
  • Heb aandacht voor moeilijke emoties.
  • Doe iets met de informatie die je verkreeg.
  • Zorg voor een open en tegelijkertijd terughoudende houding.

COMBINEER VERSCHILLENDE METHODEN TIJDENS EEN INSPRAAKSESSIE OF TRAJECT.

Kinderen en jongeren hebben een verschillende manier om informatie tot zich te nemen, te communiceren of ideeën te vormen. Sommigen zijn verbaal sterk, andere hebben een beter ruimtelijk en visueel inzicht. Daarom is een afwisseling van methoden aangewezen om verschillende kinderen en jongeren de kans te geven om zich te uiten. Het zorgt ook voor een zekere dynamiek en houdt de vaart in de inspraaksessie.

TERUGKOPPELING NAAR BELEID IS CRUCIAAL

Inspraak zonder gevolg of inbedding in het lokaal of bovenlokaal beleid is natuurlijk nefast voor de relevantie van inspraak. Duidelijke afspraken vooraf over tot wat de inspraak kan leiden en wat kan meegenomen worden in de verdere beslissingen is nodig. Bepaal de cruciale momenten in het beleidsproces en speel daar met je inspraakacties op in.