Kwaliteitsvolle inrichting en uitrusting
Een goede speelruimte is altijd méér dan de som van de geïnstalleerde speeltoestellen. Die toestellen noemen we de uitrusting van speelruimte, maar de kwaliteit van speelruimte wordt vooral bepaald door de landschappelijke inrichting.
Drie fundamentele kwaliteitskenmerken
1.De speelruimte biedt echte speelwaarde
De ruimte biedt ideaal gezien een rijk gamma aan speelkansen. Spelen is heel wat meer dan schommelen en zwieren. Kinderen willen spelletjes doen, maar willen ook ontdekken, leren, uitproberen, ...
2.De speelruimte biedt geborgenheid én avontuur
Geborgenheid is het gevoel dat je veilig en op je gemak bent, avontuur gaat over de kansen die het terrein biedt op spannende gebeurtenissen. Op een kwaliteitsvolle speelplek zijn beide ‘sferen’ samen aanwezig, en zijn ze met elkaar verweven.
3.De speelruimte is veilig
Speelruimte heeft aandacht voor veiligheid, maar is daar niet eenzijdig op gefocust: gevaren opzoeken, en daar met vallen en opstaan mee leren omgaan, maken immers deel uit van spelen. In die zin is veiligheid nooit het uitgangspunt, veeleer een randvoorwaarde.
Speelruimte is een ‘speellandschap’
Zonering
Een doordachte indeling van de ruimte in verschillende zones vormt de basis van de inrichting. Die zones hebben verschillende sferen en moeten verschillende soorten spel mogelijk maken. Hier kan ook rekening worden gehouden met verschillende leeftijden, jongens en meisjes,... Ook de belangrijkste gebruiksroutes worden erin aangeduid.
- Een vroege stap in het ontwerpproces is de opmaak van een vlekkenplan, dat een schematisch beeld geeft van de verschillende soorten speelplekken en speelfuncties.
- Speelruimte wordt concreet opgebouwd door grondwerken, groenvoorzieningen, speelaanleidingen. De grondwerken en groenvoorzieningen maken de verschillende speelsferen tastbaar, en kunnen tientallen jaren een goede basis zijn voor de speelruimte.
- De speeltoestellen vormen eigenlijk de 'kers op de taart' of zijn de 'meubelen' binnen een goed ontworpen basisruimte.
Speelruimteontwerp in stappen
Bij complexe projecten is het veelal aangewezen om in zee te gaan met een gespecialiseerde ontwerper, met ervaring in speelruimteontwerp. In andere gevallen kan ook een doe-het-zelf aanpak op zijn plaats zijn. De praktijk wijst uit dat je met een groep geïnteresseerden een speelruimte kan ontwerpen en aanleggen.
Hoe ga je tewerk?
- De inrichting van een speelruimte start met een bouwprogramma.
Dat zijn als het ware de spelregels waaraan een ontwerp moet voldoen. Hier is ook plaats voor inspraak en participatie, waarover elders op deze website meer informatie te vinden is.
Het bouwprogramma moet antwoorden geven op vragen als:- Welk soort speelkansen moet het terrein bieden?
- Welke andere functies zijn van belang?
- Welke types speelruimte moeten we nastreven?
- Vervolgens wordt een vlekkenplan (zie boven) opgemaakt.
- Dan volgt een schetsontwerp, dat door inspraak en participatie wordt getoetst bij gebruikers.
- Daarna wordt een technisch uitvoeringsplan uitgewerkt met detaillering van de verschillende speeltoestellen en speelaanleidingen.
