Buitenspeelonderzoek 2024

In 2024 voert Kind & Samenleving opnieuw een groot buitenspeelonderzoek uit. Daarmee brengen we in kaart hoeveel kinderen in hun buurt buiten spelen. Een vervolg op ons onderzoek uit 2019, maar een flink stuk groter.

Het onderzoek vindt plaats in 20 heel uiteenlopende wijken, gespreid over Vlaanderen. In elke wijk observeren we tijdens de paas- en de zomervakantie 10 keer het buitenspeelgedrag van kinderen en tieners van 3 tot 14 jaar.

Het bijzondere aan dit onderzoek?

Het gebeurt via observaties, en in de volledige buurt waar kinderen wonen. De observaties tonen het feitelijke speelgedrag van kinderen, in de volledige publieke ruimte van de wijken: straten, pleinen, parken, speelterreinen, sportveldjes…
Wij deden al eerder gelijkaardig onderzoek in 1983, in 2008 en in 2019. Zo krijgen we de evolutie van het buitenspelen doorheen de tijd in beeld.
Het onderzoek van 2024 kent een stevige opschaling: van 7 wijken in de vorige buitenspeelonderzoeken naar 20 woonbuurten nu. Het gaat over heel diverse types wijken, naar graad van verstedelijking en naar woontypologie.

Het onderzoek gebeurt in opdracht van de Vlaamse Overheid. Het maakt deel uit van het ActieplanMee(r) naar buiten?! van Vlaams Minister van Jeugd Benjamin Dalle, dat kinderen en jongeren wil ondersteunen om meer buiten te spelen en buiten te zijn.

Een zorgwekkende trend

De vorige buitenspeelonderzoeken toonden een zeer duidelijke daling in het aantal kinderen dat in de woonomgeving buiten speelt. Dat baart ons grote zorgen. In sommige wijken gaat het echt niet goed met het buitenspelen. We moeten voorkomen dat die neerwaartse trend een vicieuze cirkel wordt. Een buurt waar weinig kinderen buiten spelen, is voor een kind niet aantrekkelijk om ook buiten te spelen, zodat er steeds minder buiten gespeeld wordt.

Aandacht voor het spelen in de woonomgeving is cruciaal, want het informele buitenspelen van kinderen in de publieke ruimte heeft een heel eigen waarde voor kinderen. Maar juist dat ‘spelen op straat’ heeft in onze samenleving aan vanzelfsprekendheid ingeboet.
Uit ons onderzoek Spelen met struikelblokken blijkt dat kinderen heel wat drempels ervaren om te gaan spelen in hun buurt. Die gaan over gebrek aan goede of voldoende grote en gevarieerde speelruimte, over het zich moeilijk veilig kunnen verplaatsen, en over bezorgheden over sociale veiligheid en sociale samenhang. Ook ouders delen deze zorgen over de buurt.

Onderzoek voor het beleid

Het buitenspeelonderzoek levert niet alleen algemene cijfers over hoeveel kinderen buiten spelen. Het geeft ook gedetailleerde gegevens de relatie van dat buitenspelen met soorten woonomgevingen, soorten speelruimte, gender, leeftijd, begeleiding… Daarmee kunnen het lokale en het Vlaamse beleid aan de slag om buitenspelen gerichter te stimuleren en een buitenspeelbeleid te ontwikkelen en om 365 dagen buitenspelen voor kinderen mogelijk te maken.