Hulp bij mishandeling
In het voorbereidende onderzoek voor de opstelling van een vragenlijst over kindermishandeling sprak Kind & Samenleving met kinderen en jongeren over hun zorg- en gezagsrelaties in drie verschillende contexten: thuis, school en vrije tijd. Ook hulp in situaties van mishandeling kwam daarbij aan bod.
We spraken meerdere malen met kleine groepjes kinderen en jongeren. In totaal hielden we 24 focusgesprekken met 46 kinderen en jongeren tussen 10 en 18 jaar.
Hulp bij mishandeling
We hebben het thema van geweld en mishandeling in dit onderzoek ter sprake gebracht bij de kinderen en jongeren door hen drie zogenaamde vignetten voor te leggen waarin kort situaties van mishandeling worden beschreven. De vraag daarbij was hoe kinderen en jongeren hulp kunnen vinden voor de betrokken persoon.
Hoewel de kinderen en jongeren aangaven dat wat er in die situaties gebeurde, ernstig was en er moest ingegrepen worden, bleek er weinig kennis te bestaan over mogelijke hulpbronnen. Ook de eigen draagkracht wordt als onvoldoende beschouwd.
Mogelijk heeft deze beperkte reactie ook te maken met een gebrek aan vertrouwen in volwassen zorg- en gezagsfiguren. Kinderen en jongeren denken dat ze harde bewijzen nodig hebben om geloofwaardig te zijn. Dit gebrek aan kennis en aan vertrouwen is ook al in ander onderzoek geconstateerd.
Naar de rechtbank! (Interviewer: Naar de rechtbank. En hoe stappen kinderen van jouw leeftijd naar de rechtbank?) Ik weet dat niet zijn, maar ik zal het wel vinden met de gps.
Jongen, 5e lj. LO.
Dat is moeilijk. Zelfs als een vriendin al met een gewoon probleem bij mij komt. Wat moet ik daar dan op zeggen? Wat moet ge daar op antwoorden? Ge weet dat zelf niet. Dat is dan echt vréé moeilijk om u dat dan in te beelden, als ge dat eigenlijk nooit hebt meegemaakt.
Meisje, 2e gr. SO.
Ik zou eerst zwijgen tot dat ik echt de bewijzen heb, van “Kijk, zie je het nu dat ik niet lieg”. Want als je naar de directeur gaat met “Ik heb het gezien”, “Ja, gezien? Zijn er bewijzen?”.
Meisje, 3e gr. SO
De kinderen en jongeren wijzen heel duidelijk op het belang van dialoog in de zorg- en gezagsrelatie.
Het gaat daarbij dikwijls niet zozeer om welke zorg ze krijgen (hoewel daar natuurlijk minima gelden), noch wat precies de straf is (ook al zijn hier maxima), maar wel binnen welke aard van relatie deze zorg en dit gezag tot stand komt. Daarbij is dialoog van essentieel belang.