Onderzoek vrije tijd van Brusselse jeugd

Hoe beleven kinderen en jongeren hun vrije tijd in Brussel? Hoe besteden ze die? Wat willen ze vaker doen?

Er bestaan veel veronderstellingen over de participatie aan het vrijetijdsaanbod van de leerlingen uit het Nederlandstalig onderwijs in het Brussels hoofdstedelijk gewest, maar er is weinig of geen objectief wetenschappelijk materiaal voorhanden. Dit onderzoeksrapport, in opdracht van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), zet een eerste stap in die richting en brengt heel wat interessante inzichten naar voren.

Zeg niet hangen, maar socializen

Skaten in het park, blijven plakken bij de bioscoop, babbelen aan het bushokje, rondneuzen tussen cd’s… Het lijkt rondhangen, maar dat is het niet. Toch niet voor de jongeren uit het Nederlandstalig onderwijs in Brussel. Het onderzoek maakt duidelijk dat ze in hun vrije tijd vooral socializen, en dat doen ze het liefst in de publieke ruimte. Shoppen is niet alleen naar winkels kijken, maar ook iets samen met vrienden doen, of met je lief, op een plaats die niet thuis is. Aan een bushalte wacht je op de bus, maar het is ook een plek waar je anderen kunt ontmoeten.

Dat soort ruimtegebruik is voor jongeren in een grootstad als Brussel vaak heel evident. Ze noemen het zelf ook liever niet ‘hangen’, omdat het woord zo beladen is. Tegelijk staat de manier waarop ze de ruimte inpalmen als ontmoetingsplek maatschappelijk onder druk. Een beter begrip kan dan ook essentieel zijn bij beleidsbeslissingen.

Opmerkelijk is verder dat meer dan de helft van de jongeren op een of andere manier probeert geld te verdienen in de vrije uren. Met die financiële middelen kunnen ze dan weer de rest van hun vrije tijd financieren. Met stip op één van de activiteiten die ze vaker willen doen: nog meer vrienden ontmoeten.

Meer gezinstijd, graag

In dit onderzoek werden niet alleen jongeren (15 jaar en ouder) maar ook kinderen bevraagd. Daaruit blijkt dat de focus van vrijetijdsbesteding verschuift met het opgroeien: tegenover de jongeren die een uitgesproken voorkeur hebben voor sociale activiteiten in ongestructureerde settings, staan de kinderen die nog kiezen voor een breed gamma sport- en spelactiviteiten buitenshuis.Wat beide leeftijdsgroepen met elkaar gemeen hebben, is hun voorkeur voor activiteiten met leeftijdgenoten, of met het gezin. Zowel kinderen als jongeren geven uitdrukkelijk aan dat ze graag meer vrije tijd met het gezin zouden doorbrengen.

Tot slot nog dit: ongeveer de helft van de jongeren helpt in z’n vrije tijd in het huishouden. Afwassen wordt wellicht niet het nieuwe hangen, maar het beeld dat we hebben van de Brusselse jeugd verdient misschien toch wat meer nuances dan het nu vaak krijgt.

Over dit onderzoek

In eerste instantie wil Kind & Samenleving globaal cijfermatig materiaal aanreiken. Het onderzoek moet kunnen dienen als een nulmeting, zodat het in een latere fase kan worden herhaald om trends te bestuderen of de mogelijke impact van toekomstige beleidsmaatregelen. In tweede instantie geeft dit onderzoek antwoord op een aantal inhoudelijke vraagstellingen. De resultaten dienen dan ook als input om het toekomstige beleid en de dienstverlening van de Vlaamse Gemeenschapscommissie op een aantal terreinen bij te sturen.

De studie brengt de vrijetijdsbeleving en –besteding van de jeugd in kaart op basis van een steekproef van Nederlandstalige scholen in het Brussels hoofdstedelijk gewest. Voor de survey werden leeftijdsspecifieke vragenlijsten opgesteld die via de scholen werden verspreid. Drie leeftijdsgroepen werden onder de loep genomen: kinderen (7 tot 10 jaar), tieners (11 tot 14 jaar), en jongeren (15 jaar en ouder). Uiteindelijk werden met dit onderzoek 793 kinderen bereikt, 940 tieners en 715 jongeren.