Van avontuur tot structuur: de buitenschoolse opvang door de ogen van kinderen
In opdracht van Stad Mechelen heeft Kind & Samenleving vzw een actie-onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van speelomgevingen in de buitenschoolse opvang. Dit onderzoek, uitgevoerd in drie Mechelse scholen, had als doel een opvangomgeving te creëren die rekening houdt met de individuele noden en behoeften van kinderen.
Spelen is meer dan alleen plezier maken; het is een basisrecht volgens het Kinderrechtenverdrag. Vrij en zorgeloos spelen is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. Het stimuleert creativiteit, zelfredzaamheid en sociale vaardigheden, wat bijdraagt aan hun gelukkige en gezonde groei.
De weg naar verbeterde opvang
Dankzij het decreet Buitenschoolse Opvang & Activiteiten van het Agentschap Opgroeien heeft de Vlaamse overheid lokale besturen meer verantwoordelijkheid gegeven om deze opvang te verbeteren. Stad Mechelen heeft samen met verschillende lokale partners, hard gewerkt om de noden van buitenschoolse opvang in kaart te brengen. De bevindingen van ons onderzoek benadrukken het belang van zowel kwalitatieve speelomgevingen als goede ondersteuning voor kinderbegeleiders. Een kwalitatieve buitenschoolse opvang valt of staat namelijk met de kwaliteit van de begeleiding.
Wachttijd omzetten in speeltijd
Uit het onderzoek bleek dat buitenschoolse opvang vaak als een overgangsmoment wordt ervaren, waarbij kinderen veel moeten wachten: op ouders, op spelletjes, op regels. Door de opvang te benaderen vanuit het kinderperspectief willen we deze wachttijd omzetten in waardevolle speeltijd. Kinderen moeten tijdens deze momenten kunnen genieten van hun vrije tijd en volop speelkansen krijgen.
Een kwalitatieve buitenschoolse opvang combineert structuur met volop speelmogelijkheden. Flexibele groepsindeling, een rijk spelaanbod, geoptimaliseerde speelruimtes en verrijkt spelmateriaal zijn cruciale elementen. Ons streven is een omgeving waarin kinderen vrij kunnen spelen, leren en groeien, en die echt aanvoelt als een thuis. Hoewel we niet alle antwoorden hebben, hopen we met deze brochure inzicht en inspiratie te bieden om samen te werken aan een betere speelomgeving voor kinderen in Mechelen.
De inspiratiegids: een handvat voor verbetering
Onze inspiratiegids “Van avontuur tot structuur: de buitenschoolse opvang door de ogen van kinderen” biedt praktische tips en visies voor organisatoren en kinderbegeleiders, en handige checklists om op basis van de eigen opvang de tekorten vast te stellen en weg te werken.
Deze gids, geschreven door Kind & Samenleving in opdracht van Stad Mechelen en gesteund door het agentschap Opgroeien van de Vlaamse overheid, is gebaseerd op het actie-onderzoek uit 2023. Drie Mechelse scholen leverden waardevolle input, waarvoor we hen hartelijk bedanken. Met deze inspiratiegids kun je als organisator of kinderbegeleider aan de slag om de buitenschoolse opvang nog beter en kwalitatiever te maken.
