• Kort op de bal

    In hun vrije tijd op de sportclub leren kinderen niet alleen de sport zelf. Ze worden er ook ondergedompeld in een cultuur van inzet, tempo en concentratie. En toch blijven de vrienden belangrijk.

Sportclubtijd

Een heel deel van de ‘vrije tijd’ van kinderen is in grote mate georganiseerd en al vooraf gestructureerd. Wanneer kinderen naar de sportclub of de jeugdbeweging gaan, is de tijd die zij daar doorbrengen al grotendeels door anderen vastgelegd. De begin- en de eindtijden liggen vast, maar vooral is al vooraf bedacht hoe de tijd daartussen zal ingevuld worden. Toch is ook dat vrije tijd: kinderen hebben de keuze gemaakt om lid te worden en engageren zich om de activiteiten trouw te volgen.

Kind & Samenleving ging kijken en luisteren bij de miniemen meisjes (10-12 jaar) in twee volleybalclubs.

Vrienden en leren

Het contact en het plezier met de vrienden zijn voor kinderen de belangrijkste reden om te volleyballen of dat te blijven doen. Kinderen zijn niet als een geïsoleerd individu lid van een club. Het lidmaatschap is ‘erfelijk’, via familiale banden (“heel mijn familie volleybalt”), of is ‘besmettelijk’, via vriendschapsnetwerken (“wij zaten samen op school en dan wordt dat overgebracht”).

Ook het goed leren volleyballen op zich is belangrijk: kinderen leren graag bij en willen steeds beter worden in hun sport, die daardoor ook leuker wordt.

Een doelgericht doorgebrachte vrije tijd

De tijd in de volleybalclub wordt heel efficiënt ingevuld. Het is overwegend ook echt sporttijd. Aan organiseren, wachten, rusten of babbelen wordt maar weinig tijd besteed. De trainingen lopen als een trein en de trainer heeft vaak maar een half woord nodig om een opdracht te laten beginnen. Kinderen maken zelf nauwelijks keuzes, en trachten ook opvallend weinig om aan de opgelegde tijdsbesteding te ontkomen.

De focus ligt op een doelgericht proces: goed leren volleyballen. Dit gaat samen met een ander leerproces: de socialisering in een ‘cultuur’ die stimuleert om intens, geconcentreerd en aan een hoog tempo te sporten. De taken die de trainer en de club van de kinderen vragen, vallen bijna samen met de cultuur die de club promoot.

Tijd voor vrienden

Hoe efficiënt de tijd op de sportclub ook wordt ingevuld, in de kleine stukjes tussendoor of in de tijd voor en na de training vinden kinderen ruimte voor tijd om plezier te maken en hun vriendschappen te onderbouwen. Hoewel die tijd wat botst met het efficiënt trainen en door de club niet ondersteund wordt, is hij wel cruciaal om kinderen aan boord te houden. Plezier maken door wat gek te doen als het even kan of door voor en na de training te kletsen in de kleedkamer, maakt het mogelijk dat kinderen de overige tijd zonder problemen willen besteden aan een efficiënte en soms bijna volwassen manier van volleybal spelen.

Meer lezen?

Ons boek Over vrijbuiters en ankertijd (2013) zet het onderzoek in de volleybalclub in het kader van een breder onderzoek naar de tijdsbeleving van kinderen.

Kort op de bal: onderzoeksrapport
PDF ~ 754 Kb
Download