Poster: Kinderen in bomen laten klimmen
Speelwaarde / Pedagogische waarde
In bomen klimmen is een oervorm van natuur beleven. Kinderen moeten het
uitproberen. Het is als het ware een uitdaging die deel uitmaak t van het leven
zelf. Kinderen consequent uit bomen houden is dan ook vrijwel onmogelijk, en
zelfs een beetje oneerlijk: het is een recht van elk kind om op eigen ritme grenzen
te verleggen…
Ook op het kinderwerkingen (speelpleinwerk, jeugdbeweging,
kinderopvang, …) mag het dus geen taboe zijn.
Natuurlijk zijn bomen niet verboden op speelterreinen. En vaak zijn ze
veel meer dan een schaduwgever, of een stuk natuur om naar te kijken. Ze kunnen
een heuse speelaanleiding vormen
(om in te klauteren, om kampen tegen te bouwen, om je te verstoppen,…).
Je ziet ze dan ook in verschillende
contexten:
- Enkele bomen bijeen als een oer-landschapje waar je doorheen kunt kijken
- Een heus bosje
- Een centrale, volwassen boom
Risicoanalyse
Wanneer het gaat over ‘in bomen klimmen’ is vallen hét aandachtspunt. Met
een risicoanalyse moeten we dat dus valgevaar nader bekijken. Heb je een heel
bos ter beschikking, dan kun je niet boom per boom een risicoanalyse gaan
houden m.b.t. in de boom klimmen. Dat is onrealistisch en vergezocht.
Toch zijn er soms bomen die een speciale plek of positie hebben. Ze worden door de kinderen duidelijk gezien
en gebruikt als ‘een boom om in te
klimmen’. Deze bomen nader bekijken is dan zinvol.
1: Selecteer de bomen die door kinderen klaarblijkelijk gebruikt worden om in te klimmen. Dat zijn de bomen die je nader zult beoordelen.
2: Observeer het gebruik nader. En ook hier: probeer het zelf uit. Dat is altijd een zinvol deel van een risicoanalyse:
- Welke leeftijden slagen er in / niet in om in de boom te klimmen?
- Waar zitten de kritieke punten? Denk ook aan: dode of te dunne takken die gaan afbreken, uitstekende, puntige takken,…
- Welke hoogtes worden bereikt? Door iedereen? Of in een uitzonderlijk geval?
3: Maak een ‘risico-inschatting’ en een ‘risico-evaluatie’. Meer daarover vind je hier.
4: Voor sommige bomen zullen we vaststellen dat het beter is ‘preventiemaatregelen’ toe te passen.
Voorbeeld 1: De valhoogte is te groot.
Hier kunnen we preventiemaatregelen toepassen om de valhoogte te
beperken.
- Technische preventiemaatregel: strategisch enkele takken wegzagen.
- Organisatorische maatregel: een teken aanduiden op de boom ‘tot hier, niet hoger’
Voorbeeld 2: De valbodem heeft harde of scherpe objecten (bijv. harde oude boomknoesten, uitstekende ‘spies’-takken, een betonplaat,…) waarop het pijnlijk vallen is.
- Technische preventiemaatregel: het uitgraven en verwijderen van deze knoesten, takken of betonplaat,...
- Technische preventiemaatregel: het aanbrengen van extra, en aangepaste valbodem, zoals boomschors (opgelet dit kan maar in beperkte mate, met betrekking tot de levenskansen van de boom)
In een heel specifiek geval zou het nodig kunnen zijn de boom ‘ontoegankelijk’ te maken. Dan pas je ingrepen en/of reglementen toe die het onmogelijk maken om de boom te beklimmen. Of je zorgt ervoor dat het onmogelijk wordt voor kleinere kinderen.
